Dierlijke emoties met Frans de Waal

Filosofisch Café 17 oktober 2021, 15.00 – 17.00 uur

Inleiding

Onderzoekers van het gedrag van dieren hebben het veelvuldig over dierlijke emoties. Hierbij komt het hele scala van emoties aan de orde, van bijvoorbeeld ‘sociale binding’ tot en met ‘alarmroepen’. Toch wordt dit onderzoeksthema in het wetenschappelijke discours grotendeels vermeden. Dit taboe is echter niet meer op zijn plaats, gegeven de toenemende interesse van psychologen in emoties en van de neurowetenschappers in dierlijke emoties zoals ‘angst’ en ‘binding’.

Het is cruciaal om hierbij een onderscheid te maken tussen ‘emoties’ en ‘gevoelens’. ‘Emotie’ is een reactie op een zintuiglijke waarneming; ‘gevoel’ is een subjectieve ervaring die gepaard gaat met emoties. De wetenschap is vooralsnog niet in staat om zicht te krijgen op gevoelens van dieren. Dierlijke emoties zijn daarentegen net zo waarneembaar en meetbaar als menselijke emoties (gezichtsuitdrukking, stemgeluid, hersenactiviteit).

Menselijke emoties en gevoelens zijn het centrale thema van de Filosofische Cafés van 2021. In eerdere Cafés zijn met name geluk en ongeluk bij mensen aan de orde geweest. Het is zeker de moeite waard om een uitstapje te maken naar emoties en gevoelens bij dieren. En wie zou dat beter kunnen dan Frans de Waal, die door zijn baanbrekende onderzoek naar emoties en gevoelens bij apen (met name de bonobo’s) wereldberoemd is geworden? In zijn lezing zal Frans de Waal uitgebreid ingaan op deze interessante thematiek. Wat kunnen wij als mensen leren van dieren?

Dr. Frans B.M. de Waal is een Nederlands/Amerikaanse bioloog en primatoloog. Hij is vooral bekend door zijn werk op het gebied van het gedrag en sociale intelligentie van primaten. In zijn eerste boek Chimpansee Politiek (1982) vergeleek hij het gesmoes en gekonkel van chimpansees die betrokken zijn bij machtsstrijd met dat van menselijke politici. Zijn wetenschappelijk werk is gepubliceerd in honderden artikelen in tijdschriften zoals Science, Nature, Scientific American en andere publicatiekanalen die gespecialiseerd zijn in dierlijk gedrag. Door zijn populaire boeken, vertaald in meer dan 20 talen, is hij een van de meest bekende primatoloog geworden. Zijn laatste boeken zijn Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn? (2016) en Mama’s laatste omhelzing: over emoties bij dieren en wat ze ons zeggen over onszelf (2019). Frans de Waal is emeritus C.H. Candler Professor aan de Emory Universiteit (Atlanta) en emeritus hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Utrecht. De Waal werd in 1993 benoemd tot corresponderend lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Hij is voorts lid van de (USA) National Academy of Sciences en de American Academy of Arts and Sciences. In 2007 werd hij door Time genoemd als een van de 100 meest invloedrijke personen van dat moment.

Programma

Het programma ziet er als volgt uit:
14.30 uur: Inloop met kopje koffie of thee
15:00 uur: Welkom en introductie van het thema
15.15 uur: Voordracht door Frans de Waal
16.00 uur: Gesprek met de Vrienden, vragen en meningen
17.00 uur: Napraten aan de bar van ISVW met een hapje en drankje

Deelname

Toegang is € 10,- voor vrienden, € 10,- voor introducés van vrienden en € 25,- voor niet-vrienden.
Reserveren kan op de website van ISVW via deze link.

Terug naar Filosofische Cafés