Leviathan en het hedendaagse Rusland

Filosofisch café 19 februari 2023 – 15:00-17:00 uur

De grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland is bijna een jaar geleden. De oorlog in Oekraïne heeft bij ons in het Westen veel afschuw en ongeloof opgeroepen. Het is voor ons moeilijk te begrijpen hoe zoiets heeft kunnen gebeuren. We krijgen veel informatie over de situatie en ontwikkelingen in Oekraïne. Een beeld vormen van hoe de situatie in Rusland is, is veel lastiger. Hoe is Rusland geworden tot wat het nu is? Wat betekent dit voor de Russische burgers? Hoe kunnen we dit filosofisch duiden? In dit filosofisch café gaan we op deze vragen in.

Voorafgaande aan het café kunnen de deelnemers de film Leviathan van regisseur Andrej Zvjagintsev bekijken. Deze film is te zien als een parabel van de Russische samenleving waarin corruptie hoogtij viert. Journalist en Ruslandkenner Laura Starink neemt ons tijdens het café mee in de historische, politieke en sociologische ontwikkelingen die het huidige Rusland hebben gevormd en zal hierbij een link leggen naar het beeld van de samenleving uit de film.

In het tweede deel van het café zullen we de filosofische verdieping opzoeken. In de titel van de film kunnen we een verwijzing vinden naar het boek Leviathan van Thomas Hobbes waarin hij zijn theorie over het sociaal contract uitwerkt. Hoe kunnen we deze verwijzing duiden? Denken over de Russische samenleving, waarin corruptie een centrale rol speelt, roept ook op tot denken over moraliteit. Hoe kun je als moreel individu leven in een immorele samenleving? In hoeverre is ons denken over moraliteit gekleurd door de samenleving waarin wij opgegroeid zijn? Over deze en aanverwante vragen zullen we met elkaar in gesprek gaan.

Laura Starink studeerde Slavische taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Ze werkte bijna dertig jaar als journalist voor NRC Handelsblad, als verslaggever, lid van de hoofdredactie en correspondent in Moskou. Over het einde van het communisme schreef ze het boek Een land van horen zeggen (1991), een verslag van de woelige jaren onder Michail Gorbatsjov. Van haar hand verschenen verder De Russische kater (2008) over het Rusland van Poetin, Duitse wortels (2013) over haar familiegeschiedenis, De schaduw van de Grote Broer (2015) over Midden-Europa en Slag om Oekraïne (2016), met achtergronden bij het referendum van 6 april. Haar nieuwste boek, Post uit Rusland, haar verhaal over een halve eeuw belangstelling voor het land, verscheen in 2020. In 2016 was Laura Starink een van de medeoprichters van kennisplatform RaamopRusland.nl, dat op dit moment veel context biedt over de Russische oorlog tegen Oekraïne. 

Programma

Het programma voor deze middag is als volgt:

15:00 uur: Welkom en introductie van het thema
15:05 uur: Lezing Laura Starink over (de ontwikkeling naar) het hedendaagse Rusland
15:50 uur: Korte pauze
16:00 uur: Filosofische beschouwing: Kun je als moreel individu leven in een immorele samenleving?
16:10 uur: Plenair gesprek met deelnemers
17:00 uur: Afsluiting met een hapje en een drankje aan de bar.

Deelname

Toegang is € 10,- voor vrienden, € 10,- voor introducés van vrienden en € 25,- voor overige belangstellenden.
Aanmelden kan op de website van ISVW via deze link.

Digitaal deelnemen

Het is bij dit café ook mogelijk om het plenaire gedeelte digitaal bij te wonen. Wie daar interesse in heeft, kan dat bij het aanmelden aangeven. Te zijner tijd krijg je dan een Zoom-link toegestuurd waarmee het mogelijk is om het café digitaal te volgen.

Kidscafé

Willen de (klein)kinderen ook mee? Meld ze aan voor het kidscafé dat gelijktijdig plaatsvindt. Klik hier voor het kidscafé.

Terug naar Filosofische Cafés