Is straffen rechtvaardig? – Marthe Kerkwijk over Clara Wichmann

Filosofisch Café 17 maart – 15:00-17:00 uur

Bekijk hier de powerpointpresentatie van de lezing.

Het recht tot straffen hebben we niet, zo stelde rechtsfilosoof Clara Wichmann meer dan honderd jaar geleden. Filosoof Marthe Kerkwijk zorgde voor een hertaling van en inleiding bij Wichmanns vlammende woorden en zal deze tijdens het filosofisch café verder toelichten.

Want dat een misdadiger straf verdient, vinden we vanzelfsprekend. Ons strafrecht is volledig gebaseerd op deze aanname. En de wil om te straffen is diep in onze maatschappij verankerd. Wichmann zet echter een streep door dit argument. De grote vraag die we ons stellen tijdens dit filosofisch café is dan ook: is straffen rechtvaardig? We nodigen je uit hier van te voren op te reflecteren zodat er een gesprek kan ontstaan tijdens het café, aan de hand van onderstaande twee vragen:

Heeft een slachtoffer recht op wraak? Wichmann ontmaskert het vermeende recht tot straffen als diepgeworteld wraakinstinct. Maar is dat instinct te rechtvaardigen? Volgens Wichmann niet: ze stelt dat het wraakgevoel nooit bevredigd kan worden en alleen maar wordt gevoed, en dat het slachtoffer dus ook niet gebaat is bij wraak. Wat vind jij?

Waar ligt de schuld bij geval van misdaad? Bij het individu of bij de samenleving? Is bijvoorbeeld een slechte jeugd een reden voor verminderde toerekenbaarheid? Zijn we als maatschappij verantwoordelijk voor het ontstaan van daders? Wichmann stelt dat als we werkelijk begaan zijn met het verminderen van misdaad, we dan moeten kijken naar de oorzaak van de misdaad. Dan blijkt dat elke rechtsstaat haar eigen misdaad voortbrengt. Hoe kijk jij hiernaar?

Spreker

Marthe Kerkwijk schreef een hertaling van en inleiding bij een selectie van Clara Wichmanns essays, die ze bundelde in Het recht tot straffen hebben we niet. Kerkwijk is filosoof en programmamanager bij de ISVW. Ze doceerde sociale filosofie aan de University of London, waar ze promotieonderzoek deed naar het werk van Habermas.

Programma

Het programma ziet er als volgt uit:

15:00 uur            Welkom en introductie van het thema
15:05 uur            Marthe Kerkwijk vertelt over Clara Wichmann en het recht tot straffen
15:50 uur            Korte pauze
16:00 uur            Gesprek met de Vrienden, vragen en reacties        
17:00 uur            Afsluiting met een hapje en een drankje aan de bar. Marte Kerkwijk signeert Het recht tot straffen hebben we niet.

Locatie

Het filosofische café vindt plaats op locatie bij de ISVW te Leusden.

Aanmelden

Iedereen die aan het filosofisch café wil deelnemen kan zich opgeven op de website van ISVW via deze link. Toegang is € 10,- voor vrienden, € 10,- voor introducés van vrienden en € 25,- voor overige belangstellenden.

Klik op deze link om naar het overzicht van alle cafés van dit jaar te gaan.